‘We zijn ook in 2020 weer met een groot aantal projecten bezig die de bodem en ondergrond, van de oppervlakte tot zeer diep, betreffen. Zoals het online plaatsen in de DINO-database van ruim 10.000 geochemische analyses van bodem en ondergrond die wij de afgelopen 25 jaar hebben gegenereerd’, vertelt Jasper Griffioen van TNO.
Jasper Griffioen – eigen foto
Lood
‘In de afgelopen 20 tot 25 jaar hebben we een groot aantal analyses van sediment verzameld’, licht Jasper Griffioen toe. Bijvoorbeeld van lood. Maatschappelijk zeer relevant, denk maar aan de aanwezigheid van lood in de bodem bij kinderspeeltuinen. Dankzij onder andere duizenden XRF metingen hebben we daar veel inzicht in gekregen. Al die gegevens worden dit voorjaar toegankelijk gemaakt in de DINO Database’.
Hoge temperatuuropslag
TNO brengt veel kennis van de Nederlandse bodem en ondergrond samen, en maakt dat toegankelijk, vertelt Jasper Griffioen. ‘Zo zijn we ook bezig met het onderzoeken van de mogelijkheden voor ondergrondse hoge temperatuuropslag, in combinatie met geothermie. De belangstelling voor deze mogelijkheid neemt een hoge vlucht. Met name tuinders hebben, in collectief verband, hiervoor grote belangstelling. Hoe zijn de haalbaarheidskansen? Welke potentiële problemen kunnen zich voordoen? Voor dat soort vragen zoeken we de antwoorden, bijvoorbeeld door een risico-methode voor scaling te ontwikkelen’.
Verdronken landschappen
‘Dit jaar onderzoeken we ook de ondergrond van de Noordzee, tot zo’n 100 meter diep. Dat heeft een relatie met de energietransitie, waarvoor we de ondergrond ten behoeve van windmolenparken analyseren. Maar de resultaten reiken verder. We brengen ook mogelijke zandwinningsgebieden in kaart. En – iets geheel anders – we krijgen zicht op verdronken landschappen. Belangrijk vanwege de mogelijke beschermingswaarden ervan’.
Diepe ondergrond
‘Nog even terug naar het vasteland. Dit jaar gaan we samen met EBN (Energie Bedrijf Nederland) verder met het SCAN-project: Seismische Campagne Aardwarmte Nederland. In dit project wordt seismiek geschoten in gebieden waar eerder nog geen seismiek is geschoten ofwel in de gebieden waar vroeger niet naar aardolie of -gas is gezocht. Aan de hand van de resultaten willen we gebieden identificeren die mogelijk geschikt zijn voor geothermie. Het project draagt zo bij aan de energietransitie’.
Natuurlijke grond?
‘Tot slot, voor dit moment want TNO verricht natuurlijk nog heel veel ander onderzoek, buigen we ons dit jaar samen met onder andere de Universiteit Utrecht over de vraag hoe gebaggerd havensediment gebruikt kan worden als koolstofneutraal bouwmateriaal. Zie daarvoor ook het bericht elders in deze nieuwsbrief. En proberen we een antwoord te vinden op de vraag wanneer bepaalde bodemstoffen nu wel of niet als natuurlijke grond kunnen worden beschouwd. Waarin verschilt bijvoorbeeld thermisch gereinigde grond of granuliet nu van een natuurlijke grondsoort? En wat zijn de overeenkomsten?’