“AI en de invloed op ons huidige en toekomstig werk is veel in het nieuws. In de bodem- en ondergrondsector hoor je er nog niet veel over, terwijl er wel al van alles gebeurt”, vertelt Sven Verweij van JongBodem. Daarom organiseerden JongBodem en het BodemBreed Forum op 24 maart 2025 deze hybride bijeenkomst over de rol van kunstmatige intelligentie (AI) in het beheer en onderzoek van de bodem en ondergrond. Dit was de eerste keer dat BodemBreed Forum en JongBodem samen een activiteit organiseerden en geslaagd was het zeker.
Verschillende bodemprofessionals deelden hun ervaring met AI. Denny Schanze vertelde hoe Arcadis hun eigen GPT-tool gebruikt bij rapporten en werkprocessen, waarbij ze met grounding extra informatie toevoegen, waardoor je betere output krijgt.
Peter den Hartog van de start-up HAL24K-Agri heeft software van een medisch apparaat aangepast zodat met AI nematoden in bodemmonsters worden herkend.
Lout Kuiper en Sacha Raven van Sweco lieten zien hoe ze met webscraping voor een waterschap geautomatiseerd PFAS-bronnen in kaart hebben kunnen brengen door historische brandlocaties uit nieuwsartikelen te halen.
Verder waren er fascinerende voorbeelden met opengeodata en machine learning. Tomislav Hengl van OpenGeoHub Foundation vertelde hoe je tijdsreeksen kunt maken en mondiale patronen in bodemgezondheid kunt analyseren zoals in het onderzoeksprogramma AI4SoilHealth. Daarnaast liet David Demmers van TNO zien hoe met een vision language-model oude mijnkaarten geanalyseerd worden om een eigen toepassing te maken voor de ondergrond in Zuid-Limburg.
“AI is geen magie, maar een hulpmiddel dat kan worden gebruikt om problemen op te lossen”
Uitdagingen
De ontwikkelingen gaan snel en als expert moet je bij blijven en willen begrijpen hoe het werkt, werd al snel duidelijk. Wel benadrukte Tomislav Hengl: “AI is geen magie, het is een hulpmiddel dat kan worden gebruikt om problemen op te lossen, maar het is geen wondermiddel.” Verder is beschikbaarheid van betrouwbare en gestandaardiseerde bodeminformatie essentieel. Ook is kennis van statistiek cruciaal. Tot slot helpt het als je de code achter een AI-toepassing kunt zien. “Als je kunt zien hoe iets gemaakt is en hoe iets werkt, kun je het beter beoordelen en toepassen,” gaf Hengl aan.
Kritische blik
“Het is een illusie dat de wereld met AI makkelijker wordt; het wordt complexer”, benadrukte Hengl. Let ook op de dataveiligheid bij gratis tools, gaf Schanze aan. Een eigen ChatGPT-tool kan dan uitkomst bieden. Daarnaast is het voeden van je model met actuele informatie belangrijk. Je wil bijvoorbeeld dat je tool de nieuwste wet- en regelgeving kent. Voorkom dat AI iets verzint; een kritische blik blijft nodig.
Wordt bodemexpertise overbodig?
We moeten de modellen en de output blijven checken, was de conclusie, maar bepaalde taken kunnen zeker door AI uitgevoerd worden. Een mooi statement kwam ook uit de chat: “Je wordt niet vervangen door AI. Je wordt vervangen door iemand die met AI kan werken.” Sven Verweij van JongBodem geeft ook aan dat een goed begrip over wat AI Is, wat het voor je kan doen en hoe je het gebruikt, belangrijk is.
Eigen ervaring
Zelf werkt Verweij ook met AI: “Tijdens mijn thesis werd ik gewezen op machine learning, een onderdeel van AI, en sindsdien ben er mee aan de slag gegaan. Ook in mijn werk gebruik ik het, bijvoorbeeld bij modelleren. Wat je vooral nodig hebt is een goede dataset. Je kunt ook kijken naar andere vakgebieden en die technieken combineren met je eigen domeinkennis. Zo heb ik AI-modellen gemaakt die groeiverwachtingen voor grasland generen of bodemwaardes inschat voor agrarische percelen. Daarnaast gebruik ik AI steeds meer om code te schrijven, voor bijvoorbeeld webapplicaties, zodat de praktijk ook eenvoudig toegang kan krijgen tot die modellen en ik mij meer kan focussen op de modelontwikkeling.”
Nieuwe ideeën
Met deze bijeenkomst van JongBodem en BodemBreed Forum is het in elk geval gelukt om alle aanwezigen te inspireren. Nog niet iedereen gebruikt AI dagelijks in zijn werk, zo bleek, maar gebruikt wordt het zeker. Wie weet kijken we over een jaar terug en realiseren we ons dat we dan al veel meer kunnen.
Meer weten over JongBodem voor bodemprofessionals tot 35 jaar? Kijk op www.jongbodem.nl. Meer over BodemBreed Forum is te vinden op www.bodembreedforum.nl.
