Vanaf 1 juli 2025 zijn gegevens van Milieukwaliteit een verplicht onderdeel van de Basisregistratie Ondergrond (BRO). Bronhouders zijn verplicht om die gegevens aan te leveren en te gebruiken. Leveranciers van bodemapplicaties zijn voor bronhouders aan de slag gegaan om ervoor te zorgen dat het aanleveren van gegevens over de Milieukwaliteit van de bodem aan de Basisregistratie Ondergrond straks zo eenvoudig mogelijk is. Marie-Claire Eichhorn, productowner bij Nazca (Visma Roxit), vertelt over de stand van zaken van de softwareontwikkeling en hoe ze de collectieve aanlevering van bestaande data organiseert in samenwerking met bronhouders.
“Bij de implementatie van de BRO voor Milieukwaliteit was de wens van bronhouders duidelijk: het moet bronhouders zo min mogelijk extra werk kosten. Bij milieuhygiënisch bodemonderzoek worden gegevens vastgelegd in softwareapplicaties van bijvoorbeeld Nazca Bodem, Veldapps of TerraIndex. Deze gegevens moeten nu naar de BRO. De softwareleveranciers zijn dus aan de slag gegaan zodat de BRO-gegevens doorgeleverd kunnen worden naar het Bronhouderportaal van de BRO. Door gebruik te maken van de reeds bestaande uitwisselstandaard in de bodemketen (SIKB0101), is het voor bronhouders een stuk makkelijker,” legt Marie-Claire Eichhorn uit. “Onze missie is dus heel helder: ontwikkel in de bestaande software functionaliteit om met één druk op de knop direct een bodemonderzoek te kunnen aanleveren aan BRO”. En daarnaast ondersteunen wij de bronhouders bij het aanleveren van de beschikbare archiefdata vanuit Nazca Bodem.”
Uitdaging
“Het is best een uitdaging,” legt Marie-Claire Eichhorn uit. “De datum van 1 juli 2025 komt in beeld en de Basisregistratie Ondergrond is al ver geconcretiseerd. Daarnaast moet de inhoudelijke component van de milieugegevens vertaald worden naar software. Inmiddels is de knop ‘Aanlevering naar de BRO’ gemaakt. Bij het ontwikkelen van die koppeling tussen de bodemapplicatie en de Landelijke Voorziening BRO hebben we ook veel contact met TerraIndex en Veldapps. We stemmen veel af en we testen ook samen. Tegelijkertijd kijken we naar het hele aanleverproces, omdat het zo eenvoudig mogelijk moet worden. Soms is dat ingewikkeld.”
Samenwerking in het hele aanleverproces
“Neem bijvoorbeeld de omgevingsdiensten. Zij zijn geen bronhouder voor gegevens van Milieukwaliteit, maar zij zetten voor gemeentes, waterschappen en/of provincies wel de gegevens in het BIS-systeem. Die gegevens moeten vanaf 1 juli 2025 aan een strenger kwaliteitsregime voldoen voor de BRO dan de huidige archiefdata. De gegevens kunnen straks vanuit Nazca met één druk op de knop door of namens de bronhouder doorgestuurd worden naar het Bronhouderportaal. Omgevingsdiensten zijn nog wat zoekende en hebben vragen. Dat is niet vreemd, want ze zijn relatief nieuw bij de BRO. Dat vergt dus extra uitleg en het maken van afspraken over hoe je met elkaar samenwerkt in de keten.”
Ook adviesbureaus betrekken
“Wat je merkt bij omgevingsdiensten, geldt eigenlijk ook voor adviesbureaus. Er zijn veel vragen en je moet samen afspraken maken. Als een adviesbureau namens een bronhouder werkt aan een project waarbij gegevens ingewonnen worden, dan moeten die gegevens ook naar de BRO. Een adviesbureau heeft dan twee keuzes. Zelf de XML aanleveren bij het Bronhouderportaal – dus als BRO-XML vanuit TerraIndex/Veldapps – en door de bronhouder laten goedkeuren, of de gegevens als een SIKB0101-XML aanleveren aan de bronhouder zodat die het kan inlezen in hun bodeminformatiesysteem en van daaruit kan doorleveren aan de BRO.
Saamhorigheid
De BRO zorgt voor de centrale opslag en ontsluiting van de bestaande informatie van publieke organisaties die inzicht geven in de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem. Daar komen daarna nog de nieuwe gegevens bij. “De meerwaarde van de BRO wordt ingezien,” geeft Marie-Claire Eichhorn enthousiast aan. “Er is echt saamhorigheid en die saamhorigheid is ergens niet vreemd,” vult ze aan. “De bodemwereld wisselt al twintig tot dertig jaar data uit. Ze zien het belang van de BRO in. Natuurlijk is er ook wel discussie. De BRO is bijvoorbeeld niet volledig, maar dat is een gegeven. Maar op basis van de vooraf bepaalde scope en de consultatie die is gedaan, zijn we nu gestart en wie weet groeit het domein Milieukwaliteit in de toekomst nog verder.”
“Het is fijn om te merken dat iedereen in de keten wel wil.”
Datakwaliteit
“Voor adviesbureaus betekent het dat zij ook echt aan de slag moeten, maar eigenlijk was dat in het verleden niet anders,” benadrukt Marie-Claire Eichhorn. “Het verschil is dat er nu de Wet Bro is. Iedereen moet op datakwaliteit letten. Of je nu werkt bij een adviesbureau, een omgevingsdienst of een overheidsinstantie. De meerwaarde van de BRO zit ‘m in de hergebruikswaarde van de gegevens, omdat alle gegevens gestandaardiseerd zijn.”
Startoverleggen met domeinexperts
Nazca is samen met het ministerie en andere betrokken stakeholders volop bezig om iedereen goed op weg te helpen. “Op dit moment voeren we veel startoverleggen met domeinexperts en BRO-coördinatoren. Dat is enorm waardevol. Destijds met het grondwaterdomein waren deze startoverleggen er ook, maar de waterwereld is kleiner. Nu voor Milieukwaliteit is het veel uitgebreider. We leggen uit wat de BRO is, om welke gegevens het gaat. Daarnaast doen we data-analyses en er worden procesafspraken gemaakt. Bovendien komt er veel inhoudelijke expertise bij kijken. Daarom is het zo fijn dat de domeinexperts van de verschillende organisaties ook bij het implementatieproces worden betrokken. Wij zijn ons erg bewust van het feit dat wij een belangrijke rol hebben en ook een grote verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat de milieuhygiënische bodemgegevens straks voor iedereen toegankelijk zijn en kunnen worden hergebruikt. Daarmee komt de bodem beter op de kaart en komt er hopelijk ook meer bewustzijn voor het goed en zorgvuldig om gaan met de bodem binnen de vele initiatieven die er in Nederland zijn en in de toekomst nog gaan komen.”
De eerste bronhouders zijn bijna zover om hun archiefdata van milieukwaliteit aan te leveren aan de BRO. De gegevens zijn over een tijdje dus onder meer te raadplegen op BROloket.
Meer informatie over gegevens van milieukwaliteit en de BRO is te vinden op de site van de Basisregistratie Ondergrond.
